Kaçımız biliyor acaba ; Noel Baba’nın aslında ne Hristiyanlıkla ne de Aziz Nikola ile bir bağlantısının bulunmadığını? Yada kaçımız biliyor Yılbaşının Noel’le hiçbir alakasının olmadığını?
Aziz Nikola, 4. yüzyılda Antalya Demre’de yaşayan hayatını, inancını bina etmeye ve öğretmeye adamış gerçek bir Mesih İsa inanlısı olarak bilinir.
O, erken dönem bütün Hristiyan azizleri için inanıldığı gibi mucize sayılabilecek derecede inançlı ve mütevaziydi. Aziz Nikola’yı efsaneleştiren asıl nokta ise insanlara gizlice hediye verme alışkanlığı idi.
Peki , “Bugün akla gelen aksakallı, kırmızı kıyafetler içinde, ren geyiklerinin çektiği kızağıyla karlar arasında yol alan Noel Baba nereden çıktı?”
Noel Baba figürü, İskandinav mitolojisindeki Odin’in günümüze uyarlanmış halidir ki geyikler tarafından çekilen bir kızakla karlar arasında dolaşmasından rahatlıkla anlaşılır.
Halbuki gerçek Patara’lı yani bugünkü adıyla Ovagelemiş’li Aziz Nikola’nın yaşadığı yerler hiç kar yağmayan Akdeniz kıyılarıdır. Noel Baba’nın sekiz ren geyiği tarafından çekilen kızağıyla anlatılması da aslında 1821 de William Gilley’in yazdığı bir çocuk şiirinden alıntı yapılmasıyla gündelik hayatımıza girişi ilk kez 1863 yılında ABD’de olmuştu.
Thomas Nast adlı bir grafikçi; yoksullara, ihtiyaç sahiplerine yardım eden adamı Aziz Nikolas’ı esinlenerek -beyaz sakallı tonton şirin bir dede resmi – çizmiştir. Bu resim daha sonra da Harper’s Weekly adlı bir derginin 3 Ocak 1863 tarihli kapağında yayımlanmıştır.
Nast’ın bu siyah-beyaz Noel Baba figürünü ise renklendiren kişi 1924 yılında, Coca Cola için reklamlar tasarlayan İsveçli grafikçi Haddon Sundblom olmuştur.
1939’da başka bir reklamcı olan Denver Gillen’in çizgilerinde içinde kızakla dolaşan neşeli Noel Baba figürü taşıyan broşür Amerika da o yıl tam 2.4 milyon basılıp dağıtılmıştı.
Türkiye’nin Noel Baba ile tanışması ise 1951-1955 yılları arasında Noel Baba figürlü posta pullarının basılmasıyla başlamıştır.
Bu şekilde Noel baba, 20’nci yüzyıl tüketim kültürünün yarattığı en başarılı reklam çizgi karakteri haline geldi. Yıllar içerisinde bu kültürün baş figürü olmuş ve ürüne göre farklı formatlara yorumlanmıştır.
Noel Baba efsanesi, yılbaşı gecesinde evlere gizlice girerek çocuklar için hediye bıraktığına inanılan karakter olmuş ve bir efsane olarak varlığını sürdürmektedir. Gerçek Hristiyanlık inancı ile hiçbir alakası olmamaktadır. Çok uluslu büyük sermayeli şirketlerin ürünlerini, halkın zihinlerine amaçları doğrultusunda yerleştirmek için ortaya çıkardıkları bir reklam kültürünün simgesidir.
Hristiyan dünyası, 4’üncü yüzyıla kadar her yıl 6 Ocak’ta; Mesih İsa’nın beden alarak dünyaya gelişini kutlardı. Aynı zamanda Roma da , 24 Aralık’ta Saturnalia eğlenceleri sona erip, 25 Aralık’ta Işık Tanrısı Mitra için güneşin doğuşu kutlanırdı. Bu eğlenceler, Hristiyanlık ahlak anlayışına uymadığı için 354 yılında ‘Mesih İsa’nın beden alarak dünyaya gelişinin kutlanmasını 25 Aralık gününe çektiler.380 yılında, İstanbul’daki Doğu Kilisesi de bu değişikliği kabul etti.
İlerleyen yıllarda bu kutlamalar, İngilizce Christmas ya da Fransızca Noel olarak adlandırılmaya başlandı. Christmas kelimesinin kökeni İsa, yani ‘Christ’ ve kiliselerde yapılan Rabbin sofrasının kutsanmasına verilen isim olan ‘mass’ kelimelerinden oluşur. Mesih İsa’nın beden alarak dünyaya gelişi, kutlamanın yapıldığı güne de buradan hareketle ‘Christmas’ dendi. Noel’in kökeni ise Latince ‘doğuş’ anlamına gelen ‘natalis’tir ki, ‘Kutsal Doğuş’u ifade eder.